Đã được đăng vào 19/12/2019 @ 16:28
Các mạch điện tử lý thú (by minhdt)
Đầu năm về quê lục lại máy tính ở nhà vẫn còn lưu lại website cũ đã thực hiện cách đây mấy năm (lúc còn SV) nhưng hosting đã die từ lâu rồi .
Có mấy mạch điện lý thú mà tôi phát triển trong thời gian học ở Huế post lại mong rằng sẽ giúp ích cho các bạn Sinh Viên học ngành Điện Tử.
Xem thêm:
Những ai đã và đang yêu môn kỹ thuật này có thêm chút khái niệm cơ bản trước khi bước vào đời làm những công việc lớn lao hơn, cũng như tự tay làm những món quà tặng người thân.
Tôi sẽ cố gắng minh hoạ bằng thực nghiệm và hình ảnh để cho các bạn dể hình dung.
Các bạn đã sẵn sàng chưa? Bắt đầu nhé!
1. Mạch phát FM 1 transistor đơn giản
Hoạt động
Mạch điện dùng làm micro không dây đơn giản ,tầm phát xa khoảng 7m. (mạch điện tử lý thú by minhdt)
C535 dao động tạo sóng mang tín hiệu từ mic điện dung đưa vào làm thay đổi điện dung BE của transisto làm tần số sóng mang thay đổi qua antenna phát xạ ra ngoài .
Bạn điều chỉnh C20p để cho tần số phát như mong muốn (Trong dải FM ) . Antena dùng một đoạn dây nhiều lỏi dài 75cm. các cuộn dây L1,L2,L3 quấn như sau:
Linh kiện
Micro là loại điện dung Transistor C535 hoặc bất kỳ transistor NPN cao tần nào
Nguồn điện : là 2 viên pin AA 1,5V .
Mạch thu các bạn lấy cái radio FM của Trung quốc nhỏ gọn là thu được
2. Mạch hẹn giờ đơn giản
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Hiện nay đa số những chiếc quạt bàn trên thị trường đều sử dụng mạch hẹn giờ bằng cơ khí nên độ bền không cao, thời gian hẹn giờ ngắn ,đồng thời khi hoạt động thì phát ra những tiếng kêu rất khó chịu !
Chỉ cần bạn bỏ chút thời giờ để lắp mạch điện đơn giản này này bạn sẽ thấy nó hơn hẵn cái công tắc hẹn giờ bằng cơ khí kia .chỉ cần bạn ấn nút là nó hoạt động ngay .
Nguyên lý của nó như sau
- Khi bạn ấn nút start lập tức nguồn 12V một chiều được nạp cho tụ điện 2200uF ,một phần dòng điện được đưa qua R100K và VR1M đến bazơ của 2 transitor mắc dalington Q1,Q2 làm hai transitor này dẫn cấp dòng cho rơle .
- Khi bạn buông tay ra ,dòng điện trong tụ 2200uF tiếp tục phóng ra qua 100K và VR1M duy trì phân cực thụân cho 2 transitor này —>rơle vẫn tiếp tục hút đóng công tắc cho quạt – sau một thời gian tụ điện phóng hết điện thì sự duy trì phân cực thuận cho transitor không còn nữa —> transistor Q1,Q2 ngắt —> cắt dòng qua rơle.
- Điều chỉnh VR 1M để cho thời gian giử rơle như mong muốn ,diode mắc ngược để chóng dòng điện cảm ứng của cuộn dây sinh ra làm hỏng transitor. Mạch điện rất dể lắp , hoạt động được ngay !
- Nếu muốn có thời gian lâu hơn thì bạn thay C = 2200uF bằng tụ có điện dung 4700uF Chúc các bạn thành công với sơ đồ này !
Linh kiện
Công tắc là loại ấn nhả, rơle một chiều 12V C828X2 ,VR1M, diode 1N4007.
3. Mạch Mega Bass
Hoạt động
Có bao giờ bạn thưởng thức hiệu quả của âm thanh Mega bass chưa?
Cực kỳ sống động! Megabass là chuẩn âm thanh của hãng SONY cho hiệu quả âm trầm sâu và mạnh ,âm cao sắc sảo du dương!
Làm cho người nghe như đi lạc vào thế giới thần tiên của âm nhạc!
Bạn hãy lắp mạch điên trên và gắn vào amplifier của mình, bạn sẽ cảm thấy cái Loa củ rích của mình tự dưng dở chứng hôm nay sao kêu hay lạ!
Công tác K dùng để tắt chức năng Mega bass .Chúc các bạn thành công!
4. Mạch khuếch đại Cassette
Hoạt động
Với IC BA328 giá rẻ bạn có thể dễ dàng lắp cho mình một bộ khuếch đại cassette.
Tín hiệu ở đầu ra khá lớn (có thể cắm vào headphone để nghe hoặc đưa vào Amplifier để phát ra loa Thùng.
Mạch điện được cân chỉnh tốt vì vậy bạn chỉ cần lắp đúng theo sơ đồ là mạch có thể hoạt động ngay.
Nguồn cấp cho mạch là nguồn đơn 12V. Chúc các bạn thành công !
5. Mạch tạo âm thanh siêu trầm
Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Bạn đã bao giờ quan sát Thùng loa của máy tính chưa?
Chắc là có rồi!
Bạn sẽ thấy Nó gồm có một Thùng loa Chính và 4 loa vệ tinh xung quanh.
Thùng loa chính có nhiệm vụ tạo ra âm trầm sâu và mạnh, nếu ghé tai vào đó bạn chỉ nghe được tần số thấp mà thôi nhưng nếu bạn lấy tay che nó lại thì cái dàn nhạc của bạn kêu không khác gì cái kèn đám ma!
Trên đây là mạch điện tạo ra âm trầm trong thùng loa JUMBOY S-3000 mạch điện khá hay ,bạn có thể tham khảo để sửa chửa hoặc lắp mới cho những ứng dụng cần có loa siêu trầm khác.
Lưu ý: Nguồn cấp cho mạch là nguồn đối xứng 12V
Linh kiện: IC 4558, tụ, trở,….
6. Mạch khuếch đại công suất siêu rẻ
Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Với vài ngàn đồng, bạn có thể mua được IC này. TDA2030 là IC khuếch đại công suất của hãng PHILIP.
Mạch điện cực kỳ đơn giản, rất thích hợp cho những bạn mới “vào nghề”.
Nguồn điện cho nó phải là nguồn đôi +12V.
Bạn nhớ lắp giải nhiệt tốt cho IC.
* Linh kiện: IC TDA2030, giá trị các linh kiện khác: như trong sơ đồ
Chúc các bạn thành công !
7. Khoá mã số điện tử
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Nếu bạn muốn căn nhà mình trở nên hiện đại, hãy gắn cái khoá này vào! (mạch điện tử lý thú by minhdt)
Tôi sử dụng nó hai năm rồi (có lẽ hai mươi năm vẫn chạy tốt ).
Có nhiều người có ý định “crack” nhưng không thành công.
Đây là mạch nguyên lý của nó. Khi chế tạo bạn phải thêm vào các mạch bảo vệ hú còi khi ấn sai mã số, hay không cho phép dò mã (sẽ giới thiệu sau).
Nguyên lý
CD 4017 là IC đếm hàng có 10 đầu ra ,ứng với các xung clock thì lần lượt các đầu ra sẽ có mức cao.
Ta tận dụng tính năng này để đưa đầu ra có mức cao trở về đầu vào clock theo sự mã hoá bàn phím.
- Khi mới cấp điện cho mạch, IC được reset, đầu ra Q0 có mức cao, lúc này nếu ấn phím số 2 thì mức cao này sẽ được đưa vào chân clock làm cho IC đếm hàng đưa đầu ra Q2 có mức cao,nếu tiếp tục ấn phím số 0 thì Q3 lại nhảy lên mức cao …
- Lần lượt ấn các phím đúng sẽ đưa đến Q6 có mức cao để kích mạch điện mở khoá.
- Nếu bạn ấn sai thì điều gì xảy ra? Nếu ấn sai mã số thì C828 được phân cực thuận thông qua D1 đưa vào chân reset. IC sẽ trở về trạng thái ban đầu.
- Tuỳ theo cách sắp xếp các diode mà bạn có các mã số khác nhau. Mã số của mạch này là 280858 ( Đây là ngày sinh nhật của mẹ tớ! ).
Chúc các bạn thành công !
# Linh kiện: IC CD4017
8. Mạch nạp acquy tự động
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Đây là mạch nạp ắcquy hết sức độc đáo, chỉ dùng vài linh kiện giản đơn nhưng nó có tính năng tự động không thua kém một bộ nạp nào khác.
- Khi ắc quy đầy điện thì mạch tự động cắt điện để bảo vệ ắcquy. Dòng xoay chiều qua biến áp hạ thế tạo ra 30VAC qua điốt nắn nửa chu kỳ tạo ra 15V một chiều có dạng nhấp nhô (dòng nạp cho ắcquy có dạng xung sẽ làm cho ắc quy mau đầy điện khi nạp)
- Dòng điện được sụt áp qua bóng đèn dây tóc 21W. Bóng đèn có tác dụng như một điện trở hạn dòng và chỉ thị dòng nạp. Khi bình đang nạp -> bóng đèn sáng mạnh , khi bình nạp đầy bóng đèn sẽ tắt!
- 2N3055 ,1K, Zene 13,5V tạo thành mạch nạp tự động khi ắcquy hết điện thì điện áp trên nó luôn luôn <12V (khoảng 10V) lúc đó UBE của 2N3055 = 13,5V – 10V = 3,5V transitor dẫn cấp dòng nạp cho acquy.
- Khi ắcquy đầy điện thì điện áp của nó tăng cao (khoãng 13V chẵng hạn ) lúc đó UBE của 2N3055 = 13,5 – 13 = 0,5V điện áp này không đủ phân cực cho transitor làm việc —> transitor ngắt cắt dòng để bảo vệ ắcquy !
# Linh kiện: trị số linh kiện : như trong sơ đồ !
Lưu ý: Nếu bạn muốn nạp cho ắcquy 6V thì thay zene = 7.5V.
Bạn nhớ giải nhiệt tốt cho Transitor. Chúc các bạn thành công!
9. Đèn đọc sách vui tính
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Đây cũng là một chiếc đèn kỳ lạ khác nữa ! Bạn muốn nó sáng lên ư?
Rất đơn giản, chỉ cần bạn hét lên một tiếng “Á Á”.
Nếu bạn lại hét như thế một lần nữa thì đèn sẽ tắt đi.
Nguyên lý hoạt động của nó cũng rất đơn giản,nó gồm có các khối sau:
- Khối thu nhận và khuếch đại âm thanh: Gồm micro điện dung và IC BA328 đảm nhận, có nhiệm vụ thu tín hiệu âm thanh từ môi trường 2 khối giới hạn tần số của âm thanh (chọn tần số cao, chữ A) gồm biến trở VR 39K và tụ Cf 102.
- Đây là mạch lọc thông cao chỉ cho tần số khoãng trên 1khz đi qua 3 khối giới hạn biên độ (chống can nhiểu với tạp âm của môi trường) khối này do IC AN6884 đảm nhận.
- LED1 chỉ trạng thái có âm thanh vào mạch 4 khối tạo xung chuẩn để kích triger IC NE555 lắp thành mạch đơn ổn 5 khối ổn định trạng thái (công tắc điện tử )
- IC CD4017 tạo thành mạch triger T có tác dụng như một công tắc điện tử để đóng mở đèn !
# Linh kiện: Micro là loại điện dung, IC BA328, IC AN6884, IC NE555, IC CD4017, rơle 12V, các linh kiện khác có giá trị như trong sơ đồ !
10. Mạch đèn signal
Hoạt động
Q1, Q2 mắc thành mạch dao động da hài tạo xung vuông tần số có thể điều chỉnh được bởi VR100K tín hiệu ở lối ra từ emitor của Q2 qua Q3 H1061 khuếch đại dòng cho bóng đèn lớn.
Điều chỉnh VR 100K để cho tần số chớp tắt như ý muốn. Chúc các bạn thành công !
11. Điều khiển đèn bằng cách sờ tay! (Công tắc cảm ứng)
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Trong đêm tối, có khi bạn phải mò mẫm để tìm cái công tắc treo trên tường.
Nếu tay bạn mò… nhầm phải cái ổ cắm, rất có thể bạn sẽ sung sướng được ngồi… uống trà với thánh Pero!
Mạch điện trên là một giải pháp tối ưu cho việc từ chối sự sung sướng đó!
Trong mạch có hai điện cực M1, M2 cho bạn “sờ ” thoải mái.
Nếu bạn sờ vào M1 lập tức đèn sẽ sáng lên . Nếu bạn sờ vào M2 thì đèn sẽ tắt đi .
- Khi bạn sờ vào M1 thì do ảnh hưởng của nhiểu điện trường công nghiệp trong người bạn làm phân cực thuận cho hai transistor C828 mắc darlington dẫn thông cấp dòng cho rơle , rơ le hút đóng khoá K làm cho R100k được nối xuống bazơ của hai transitor này,mục đích duy trì phân cực cho mạch để giử rơle.
- Khi bạn sờ tay vào điện cực M2 thì làm cho C828 tương ứng dẫn thông và làm mất phân cực tại bazơ của hai transitor mắc darlington —> rơle nhả ra —> ngắt tiếp điểm K làm mạch trở về trạng thái ban đầu
- Tận dụng một tiếp điểm thứ hai trong rơle để đóng công tắc cho đèn, quạt hay các thiết bị cần điều khiển.
Linh kiện: Tụ nguồn 0,47uF/400V, chỉnh lưu cầu 1A, Rơle 12V 4 tiếp điểm, Tran C828 x3, diode zene 12V.
# Cẩn thận với nguồn xoay chiều 220V !
12. Vòng quay điện tử
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Vòng quay điện tử là một vòng tròn khép kín được kết thành từ nhiều bóng đèn khác nhau.
Mục đích để chỉ chị hoặc làm đẹp cho Amplifier hoặc các thiết bị điện tử khác !
Nguyên lý như sau
- CD 4017 là một IC đếm hàng có 10 đầu ra Q0….Q9, ứng với cạnh lên của một xung nhịp đồng hồ (clock) đưa vào IC sẽ cho 1 đầu ra nhảy lên mức cao (Q1= H), xung nhịp tiếp theo sẽ làm cho Q2= H, Q1=L, Q0=L. Xung nhịp tiếp sau nữa sẽ làm cho Q3= H, Q2=L, Q1=L, Q0=L.
- Như vậy sẽ tạo ra một điểm chạy theo một vòng tròn rất đẹp mắt – NE 555 lắp thành mạch dao động đa hài tạo xung vuông đưa vào chân clock của 4017.
- Điều chỉnh biến trở VR 100k để cho tần số chạy như mong muốn. Lắp ráp cụ thể bạn sẽ thấy thích cho mà xem (Bật mí: Cái này mà gắn vào đèn hậu xe máy thì “độc” hết chổ nói ).
Chúc các bạn thành công !
# Linh kiện: IC CD 4017, NE 555, LED đỏ x 10 con.
13. Đèn biết nghe lời
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Sau một tuần “ngâm cứu” thiết kế và “hì hục” lắp ráp tôi đã hoàn thành chiếc đèn này với hi vọng sẽ làm cho cô bạn gái của mình hài lòng.
Kết quả thật mỹ mãn khũng khiếp tôi đã lọt vào …sổ đen của nàng .
Từ đó tôi đã lâm vào thời kỳ đau khổ triền miên, dai dẵng !!!
Đây là chiếc đèn biết nghe lời của bạn .khi bạn nói chuyện với nó, nó sẽ nháy theo lời nói của bạn. Còn khi bạn hát thì nó sẽ nhãy múa theo điệu nhạc của bạn.
Nó gồm có ba phần :
- Phần thu nhận và khuếch đại âm thanh của môi trường do IC BA328, Micro điện dung đảm nhận
- Phần hiển thị Led do IC AN6884 và 5 led chỉ thị màu xanh, 1 led đỏ
- Phần điều khiển nguồn chạm nhẹ sử dụng SCR (Trisistor) làm cho mạch điện gọn gàng và hiện đại.
# Lưu ý :
- Điều chỉnh biến trở VR 39K để lấy độ nhạy cho đèn
- Mạch điện lắp gọn gàng và đẹp mắt ,hạn chế diện tích (có dạng hình tháp)
- Bố trí các led theo hình trái tim hay chữ cái …không nhất thiết như trong sơ đồ là hình chử C
- Vì là quà tặng nên nó duy nhất với tớ…bởi vậy các bạn phải tự lắp lấy, tớ không có cái thứ 2 để bán hay trao đổi !
# Linh kiện: Các giá trị linh kiện : như trong sơ đồ! Riêng SCR bạn lấy loại ML406 có trong bộ đèn nháy của trung quốc. Nó có kích thước bé bằng con tran C828.
Chúc các bạn thành công !
14. Dàn nhạc tự động cho máy tính
* Sơ đồ nguyên lý
Hoạt động
Bạn đang ngồi làm việc trước máy tính bổng khát khao được nghe một bản nhạc. Bạn vội mở Winamp hay windows media play kích vào một bài hát.
Chương trình chạy rồi mà sao chưa nghe tiếng. Khỉ thật ,cái loa chưa cắm điện ! Mất cả hứng.
Mạch điện trên sẽ giúp bạn khỏi phải bận tâm. Chỉ cần bạn play là hát liền.
Nếu bạn không nghe nhạc nữa thì sau khoảng một phút mạch điện sẽ tự động cắt điện để tiết kiệm và bảo vệ cho cái loa thân yêu của bạn.
Nguyên lý của nó rất đơn giản
- Tín hiệu âm nhạc từ soundcard được đưa vào IC AN6884 ứng với một biên độ nhất định thì chân số 2 nhảy xuống mức thấp làm cho mạch đơn ổn 555 chuyển trạng thái đầu ra (chân3) nhảy lên mức cao làm cho rơle hút đóng khoá K cấp điện cho loa.
- Trạng thái này được giử bởi thời hằng liên quan đến trở R=100k và tụ C=100uF.
- Sau một thời gian nếu không có tín hiệu từ AN6880 đưa đến thì chân số 3 của 555 nhảy xuống mức thấp Khoá K nhả –> cắt điện để tiết kiệm.
Bạn thấy thế nào?
Quá sức tiện lợi phải không?
# Linh kiện: IC AN 6884, IC NE 555, Rơ le 12V, Transitor NPN C828
15. Tắt đèn với điều khiển từ xa
* Sơ đồ nguyên lý
Mạch in
Lắp linh kiện
Ghi chú:
Mạch thực tế đã thay rơle 12V bằng triac BT137 khi điều khiển không có tiếng ồn và nhiễu do tiếp điểm rơ le tạo ra, có thể dùng với bất cứ điều khiển hồng ngoại nào …!
16. Mạch bass treable volume
Mạch thực tế từ ampli Sansui , chỉnh bass treable cực kỳ hiệu quả ,mạch này lắp trước tầng KĐCS giá trị linh kiện như trong sơ đồ:
Chúc các bạn thành công !
Nguồn: minhdt.info
Bình luận mới nhất